Tomasz Kranc: szpital był, jest i będzie priorytetem

– W 2022 r. zakończyliśmy rozbudowę i remont szpitala powiatowego. Było to największe zadanie inwestycyjne w historii powiatu wągrowieckiego. Jego koszt to blisko 32 miliony złotych, które prawie w całości sfinansowane zostały przez powiat. Choć decyzja ta wiązała się z rezygnacją z innych projektów, to została jako priorytet. Bez niej szpitalowi groziło zamknięcie – mówi Tomasz Kranc, starosta wągrowiecki.

Jaki był 2022 rok dla powiatu wągrowieckiego? Czym zaskoczył pozytywnie, czym negatywnie? Co okazało się największym wyzwaniem?

Zeszły rok rozpoczynaliśmy z utrudnieniami związanymi z pandemią. Wówczas mierzyliśmy się z pracą zdalną i wszystkimi innymi obostrzeniami z tym związanymi. Wydawało się nam, że nic gorszego nie mogło nas spotkać. To myślenie zweryfikowane zostało 24 lutego, kiedy świat obiegła wiadomość o rozpoczętej inwazji Rosji na Ukrainę. Wszystkie nasze plany i zamierzenia podporządkowane zostały tej właśnie sytuacji.

Nikt z nas nie mógł uwierzyć, że w XXI wieku w tej części Europy wydarzy się to co większość z nas zna z podręczników historii i opowiadań rodziców czy dziadków. Było to nie do pomyślenia, a jednak stało się. P

Pierwsza połowa roku to przede wszystkim czas budowania systemowej pomocy dla uchodźców z Ukrainy. Szybki, oddolny zryw mieszkańców pokazał wielkie serce i oddanie Polaków. Każdy w duchu zrozumienia, solidaryzmu i współczucia pomagał jak mógł i potrafił.

Ta pomoc udzielana z odruchu serca musiała zostać usystematyzowana. Trzeba było ja rozłożyć na kolejne długie miesiące. Jako powiat zorganizowaliśmy z samorządami gminnymi miejsca zbiorowego pobytu dla 100 osób. Przeprowadziliśmy wiele innych przedsięwzięć związanych ze wsparciem uchodźców.

Mówiąc o największym wyzwaniu w zeszłym roku wskazałbym dużą liczbę wniosków o dofinansowanie środkami zewnętrznymi naszych zadań. Było ich naprawdę sporo, zarówno w ramach Polskiego Ładu, środków z ministerstwa czy też unijnych. Były to zarówno projekty infrastrukturalne jak i tzw. „miękkie”. Każdy wniosek to konieczność zabezpieczania wkładu własnego co wcale nie było łatwe.  

Jeśli chodzi o negatywne zdarzenia to na pewno obawy związane w drugiej połowie roku związane z rosnącą inflacją i wzrostem cen, szczególnie nośników energii. Wpływały one bezpośrednio na realizację zaplanowanych i realizowanych przez nas zadań.

Czy udało się zrealizować wszystkie zaplanowane inwestycje? Które były najważniejsze?

W zeszłym roku realizowaliśmy wiele zadań. Był to rok, w którym zakończyliśmy rozbudowę i remont szpitala powiatowego. Było to największe zadanie inwestycyjne w historii powiatu wągrowieckiego. Jego koszt to blisko 32 miliony złotych, które prawie w całości sfinansowane zostały przez powiat. Choć decyzja ta wiązała się z rezygnacją z innych projektów, to poprawa warunków świadczenia opieki zdrowotnej została uznana przez samorząd powiatowy jako priorytet. Bez tej decyzji groziło powiatowi zamknięcie szpitala ze względu na niespełnienie obowiązujących standardów.

Wiele działo się również w drogach. Powiat posiada prawie 400 kilometrów dróg, stąd jest to ciągle „worek bez dna” i jakiekolwiek nakłady na ten cel nie są wystarczająco widoczne i zadowalające.

W zeszłym roku zakończyliśmy przebudowę ulicy Antoniewskiej w Skokach, ulicy Grzybowej w Wągrowcu, wyremontowaliśmy kilometrowy odcinek drogi Kopaszyn – Grylewo. Pod koniec roku podpisaliśmy umowy na remonty odcinków dróg Kamienica – Kopaszyn, Krzyżanki – Gołańcz czy przebudowę odcinka Mirkowice – Gruntowice. Wszystkie te zadania otrzymały dofinansowanie. Pomimo dwóch przetargów, ze względu na zbyt wysokie kwoty, nie wyłoniliśmy wykonawcy na przebudowę ciągu drogowego z Wągrowca w kierunku Janowca Wlkp. Powtarzamy to zamówienie dzieląc je na dwie części. Wierzę, że dzięki temu zrealizujemy przynajmniej część tego odcinka.

Zeszły rok to także inwestycje w infrastrukturę sportową przy szkołach. Przy Zespole Szkół nr 1 w Wągrowcu zlokalizowana została hala sportowa oraz przeniesione zostało zadaszenie boiska sportowego tzw. „balon”. Obiekty te służyć będą nie tylko młodzieży z jedynki, ale i dzieciom z Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Bursy Szkolnej czy Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej. Przy Zespole Szkół nr 2 w Wągrowcu oddaliśmy w zeszłym roku strzelnicę pneumatyczną. Zarówno hala jak i strzelnica otrzymały dofinansowanie ministerialne.

Odpowiadając na pytanie co było najważniejsze można uznać, że był to szpital. W samorządzie jednak wszystkie zadania są ważne i istotne. Zarówno te inwestycyjne jak i te bieżące związane z edukacją, polityką społeczną czy rynkiem pracy.

Zmierzyliśmy się z przyjęciem rekordowej liczby uczniów do szkół ponadpodstawowych. Był to wynik ukończenia przez szkoły podstawowe tzw. „podwójnego rocznika”. Przyjęliśmy ogółem do naszych placówek 1065 uczniów. Dla porównania poprzedni rok szkolny to 656 uczniów. Wszyscy chętni znaleźli miejsce w naszych szkołach. Nie wszyscy jednak dostali się do wymarzonej szkoły pierwszego wyboru. To zależało już od wyników w nauce.

Niestety, nie udało się zrealizować w terminie hali sportowej przy Zespole Szkół nr 1 w Wągrowcu. Nie bez powodu o zadaniach inwestycyjnych mówi się jako o procesie inwestycyjnym. W każdym procesie są elementy, które mają na niego wpływ i mogą go zakłócić. Niekiedy nie mamy na to wpływu, nieraz jednak jest to wynik przeoczeń czy popełnionych błędów.

Czy i jak na samorządzie odbiła się inflacja i wzrost cen energii i gazu?

Inflacja nie jest dobra dla nikogo. Dotyka ona nie tylko budżetów domowych, ale i tak samo samorządów. Najwyraźniej widać to w chwili otwierania ofert firm w odpowiedzi na zamówienia publiczne. Składane oferty są dużo wyższe od planowanych na nie środków w budżecie. Tak samo widocznie wzrasta koszt obsługi kredytów. Jeśli chodzi o ceny energii zaplanowaliśmy je na poziomie 4 milionów złotych czyli o ponad 100 proc. więcej niż w zeszłym roku. Państwo również dla samorządów wprowadza instrumenty mające łagodzić skutki wzrostu cen. Trudno powiedzieć jak to będzie wyglądało na koniec roku. 

Z jakim budżetem i jakimi planami powiat rozpoczyna 2023 rok? Co otwiera listę najważniejszych inwestycji?

Tegoroczny budżet to po stronie dochodów prawie 105 milionów złotych, po stronie wydatków to 114 milionów złotych. Deficyt pokryty zostanie przede wszystkim emisją obligacji oraz tzw. „wolnymi środkami”. Największa pozycja w budżecie, ponad 55 milionów złotych, to wydatki związane z oświatą. Wśród zadań inwestycyjnych te największe będą dotyczyły remontów i przebudów dróg, głównie tych realizowanych w ramach Polskiego Ładu, Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Kontynuowana będzie dalsza cyfryzacja usług publicznych w ramach programu „Cyfrowy powiat”. W tym roku planujemy rozpocząć, wspólnie z  zainteresowanymi gminami uruchomienie połączeń autobusowych dofinansowanych z Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych. Aktualnie pracujemy nad wnioskiem w tej sprawie. Aplikujemy również do funduszu przeznaczonego na zabytki. Chcielibyśmy wymienić dach oraz odnowić elewację pałacu będącego częścią Domu Pomocy Społecznej w Srebrnej Górze. W tym roku szkolnym oddane zostaną do użytku hala sportowa i zadaszone boisko przy Zespole Szkół na ul. Kcyńskiej w Wągrowcu.

 Na co zostanie wydany pierwszy milion w tym roku?

Pierwszy milion już dawno został wydany.  Dotyczył on bieżących wydatków związanych z funkcjonowaniem samorządu. Jeśli chodzi o ten „symboliczny milion” czekamy na zakończenie prac i oddanie do użytku hali sportowej przy Zespole Szkół nr 1 w Wągrowcu. To dla mnie istotny moment, kiedy młodzież będzie korzystać z tej hali i tam poprawiać tężyznę fizyczną i rozwijać swoje umiejętności sportowe.  

Jak uleczyć polską służbę zdrowia? Jak udało się poprawić jej funkcjonowanie w powiecie wągrowieckim?

Nie ma łatwej odpowiedzi na to pytanie. To co zależało od władz samorządowych powiatu zostało zrealizowane. Zabezpieczyliśmy w budżecie powiatu środki na rozbudowę i remont szpitala, dzięki czemu osiągnął wymagane przepisami standardy. Mamy nowoczesny budynek z dobrym wyposażeniem. Dla dyrekcji szpitala największym problemem jest zapewnienie kadry medycznej. W całej Polsce jest to największa bolączka. Wysokie standardy i wymagania w tym względzie nie idą w parze z ilością specjalistów.

Pomimo tej trudnej sytuacji w naszym szpitalu rozpoczynają pracę nowi lekarze. Dotyczy to np. Poradni Nocnej i Świątecznej Pomocy ZOZ.

W celu wykorzystania nowoczesnego bloku operacyjnego szpital rozwija swoją ofertę leczniczą. Ostatni przykład to wzmocnienie dotychczasowego zespołu lekarzy chirurgów i ortopedów kolejnymi specjalistami, którzy będą wykonywać zabiegi z zakresu neurochirurgii dla pacjentów ubezpieczonych w NFZ.

Czego najbardziej potrzeba samorządom?

Przede wszystkim stabilnej sytuacji finansowej. Powiaty mają ograniczone możliwości w zakresie udziału w dochodach własnych. W tej kwestii potrzebne są rozwiązania systemowe. Problem dotyczy również wydatków bieżących ponoszonych na codzienną działalność. Rosną one niewspółmiernie do dochodów, a ich wydatkowanie ograniczone jest przepisami. Jest to problem w zabezpieczaniu wkładu własnego do projektów na zadania remontowe. Wielu samorządów na ten wkład własny nie stać.